การพัฒนารูปแบบการสอนโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนในตำบลป่างิ้ว

ชื่อเรื่อง           การพัฒนารูปแบบการสอนโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการ
ทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนในตำบลป่างิ้ว

ผู้วิจัย             นางบุญสิริ  จุติ

สถานศึกษา      โรงเรียนบ้านป่างิ้ว(ราษฎร์บำรุง)

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุโขทัย เขต 2

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

ปีที่เผยแพร่       2564

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย (1) เพื่อสร้างและพัฒนารูปแบบการสอนโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6     2) เพื่อประเมินผลรูปแบบการสอนที่พัฒนาขึ้นในเชิงทฤษฎีและเชิงปฏิบัติการ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่  ครูผู้สอนวิทยาศาสตร์ 5 คน และนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนในตำบลป่างิ้ว(โรงเรียนบ้านทุ่งพล้อ โรงเรียนบ้านดอยไก่เขี่ย โรงเรียนบ้านแม่ราก และโรงเรียบ้านป่างิ้ว(ราษฎร์บำรุง)) อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย จำนวน 34  คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive  Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสัมภาษณ์  แผนการจัดกาเรียนรู้ตามรูปแบบการสอนโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 แบบทดสอบวัดทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ และแบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6  ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี(Mixed-method Methodology) 2 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 สร้างและพัฒนารูปแบบการสอนโดยการสังเคราะห์ข้อมูลจากการสัมภาษณ์ครูผู้สอนวิทยาศาสตร์ ขั้นตอนที่ 2 ประเมินรูปแบบการสอน โดยผู้เชี่ยวชาญและทดลองใช้ในสถานการณ์จริง หาประสิทธิภาพของรูปแบบการสอนตามเกณฑ์ 80/80  เปรียบเทียบค่าเฉลี่ยคะแนนทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ของนักเรียนระหว่างก่อนเรียนและหลังเรียน และศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โดยใช้รูปแบบการสอน  สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล  ได้แก่ ค่าเฉลี่ย  ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน  ร้อยละ และ t-test  แบบ dependent

ผลการวิจัย พบว่า

1. ผลของการสร้างและหาคุณภาพของระบบการเรียนการสอนแบบชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6  โรงเรียนในตำบล   ป่างิ้ว

1.1  ระบบการเรียนการสอนที่ผู้วิจัยใช้ชื่อว่าที่ เรียกว่า “ APSSA  Model”    มี 7 องค์ประกอบคือ 1) หลักการของรูปแบบการสอน  2) วัตถุประสงค์  3) กระบวนการจัดการเรียนการสอน มี 5 ขั้น  ดังนี้ ขั้นที่ 1 ขั้นสร้างความสนใจ (Attractive step : A) ขั้นที่ 2 ขั้นฝึกปฏิบัติภาคสนาม (Practice step : P) ขั้นที่ 3 ขั้นแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (Sharing step : S)

ขั้นที่ 4 ขั้นสรุป (Summarizing step : S) ขั้นที่ 5 ขั้นนำความรู้ไปใช้ (Application of knowledge step : A) 4) การตอบสนอง  5) ระบบการสนับสนุน 6) การวัดและประเมินผล และ 7) การนำรูปแบบการสอนไปใช้

1.2  ผู้เชี่ยวชาญมีความเห็นต่อระบบการเรียนการสอนแบบชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6  โรงเรียนในตำบลป่างิ้ว ที่พัฒนาขึ้นมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก สามารถนำไปประยุต์ใช้เพื่อพัฒนาการเรียนการสอนในระดับประถมศึกษาต่อไปได้

2. ผลการใช้ระบบการเรียนการสอนแบบชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนในตำบลป่างิ้ว พบว่า

2.1 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ของผู้เรียนที่เรียนโดย ใช้รูปแบบการสอนแบบชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6  โรงเรียนในตำบลป่างิ้ว หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

2.2 ผู้เรียนที่เรียนโดยใช้รูปแบบการสอนแบบชุมชนเป็นฐาน ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6  โรงเรียนในตำบลป่างิ้ว มีความพึงพอใจต่อการเรียนอยู่ในระดับมาก